PORADNIK NAUCZYCIELA BRYDŻA

06.4.2005

Andrzej Aleksandrzak

Fragmenty pracy dyplomowej pt.:

“Elementy brydża uproszczonego dla nauki dla początkujących”

“... Opanowanie przez początkujących graczy podstawowych wiadomości w zakresie brania lew, do czego sprowadza się rozgrywka i wist, nie jest zbyt trudne. Inaczej, jak wynika z praktyki, przedstawia się sprawa z opanowaniem zasad licytacji. Nawet najprostsze systemy licytacyjne mogą być zbyt trudne do przyswojenia przez graczy początkujących. Osiągnięcie porozumienia w parze w tej dziedzinie, w początkowej fazie nauki gry w brydża, wydaje się niemożliwe. Z tego względu większość znanych opracowań przewiduje w tej fazie nauki bardzo uproszczony model licytacji, ograniczony do prostych schematów. Przykładowo minibrydż:

Gracz otwiera licytację jeśli posiada określoną liczbę punktów (np. 13) słowem “otwieram”, po czym jego partner dolicza swoje punkty i ustala kontrakt w BA wg. tabeli:

1 BA przy łącznej sile 20 - 22 PC
2 BA - // - 23 – 25 PC
3 BA - // - 26 - 32 PC
6 BA - // - 33 – 37 PC
7 BA - // - 38 – 40 PC

Podobnie wprowadza się bardzo uproszczony, mechaniczny model do gier kolorowych. Wydaje się, że tego typu podejście sprowadza licytację do pewnych narzuconych z góry zachowań. Nie pozwala na rozwijanie umiejętności naturalnego, plastycznego odtwarzania możliwości połączonych rąk i stopniowego budowania obrazu ręki partnera (także przeciwników) i dopiero na tej podstawie ustalania kontraktu ostatecznego.

Proponowana w niniejszym opracowaniu metoda nauki licytacji sprowadza się do licytacji “sam ze sobą” i opiera się na założeniu, że w początkowej fazie nauki gry w brydża osiągnięcie porozumienia między partnerami w parze jest w licytacji praktycznie nieosiągalne. Ponadto, skoro w rozgrywce i wiście bierze udział 3 graczy, przyjmujemy że w licytacji także bierze udział trzech zawodników.

Licytacja w trójkę do zakrytego dziadka tzw. “cutthroat” jest znana z początków brydża. Inne opracowania brydża z udziałem trzech zawodników (three handed bridge) to np.

- TRIANGLE CONTRACT (TRIO BRIDGE) – autor George Coffin – polega na licytacji graczy N i S przeciwko E i jego wyłożonemu dziadkowi. N i S zawsze grają z zakrytymi rękami, nawet jeśli jeden z nich jest rozgrywającym. Zawsze pierwszy licytuje S, po nim N, a następnie E z 26 kart widocznych tylko dla niego.

- TOWIE – autorstwa J.L. Replogle, P. Fosdick, W. Huske. Licytuje trzech graczy do częściowo odkrytego dziadka, np. w TOWIE jest to 6 kart.

Rozwiązania powyższe nie mają większych walorów szkoleniowych i w zasadzie są antidotum na brak czwartego gracza.

Przedmiotem niniejszego opracowania będzie przedstawienie skonstruowanej na podstawie kilkuletnich doświadczeń autora w pracy z młodzieżą uproszczonej metody gry w brydża dla trzech osób. Metoda analogiczna w fazie rozgrywki i wistu do brydża, w fazie licytacji poprzez stopniowe odkrywanie kolejnych kart dziadka umożliwia aktywne, naturalne podejście do licytacji, rozwija plastyczną wyobraźnię brydżową i może stanowić podstawę do dalszej nauki zasad licytacji naturalnej w parze.

Analogicznie do nazwy brydż (ang. Bridge) autor proponuje dla tej odmiany gry nazwę tridż (tridge).

Zasady gry

1. W grze bierze udział trzech graczy, którzy zajmują przy stole miejsca oznaczone literami X, Y, Z. Symbol “D” to oczywiście dziadek.

	Y
X		Z
	D

2. Zasady rozdawania analogiczne jak w brydżu ale gracz, który przekłada tasuje karty do następnego rozdania.

3. Pierwsze okrążenie licytacji

W tym okrążeniu graczom narzuca się limity otwarcia i wejścia do licytacji wg. zasad naturalnych. Gracz, który nie ma wystarczającej liczby punktów i układu na otwarcie lub wejście do licytacji, w pierwszym okrążeniu zobowiązany jest pasować. Licytacja nie kończy się po pierwszym okrążeniu, nawet jeśli wszyscy trzej gracze spasowali.

4. Drugie i dalsze okrążenia licytacji

Po zakończeniu licytacji w pierwszym okrążeniu następuje odkrycie czterech pierwszych kart dziadka. Karty te pozostają odkryte na środku stołu do końca licytacji.

Graczom, którzy zalicytowali w pierwszym i dalszych okrążeniach odzywkę różną od pasa przysługuje prawo do wglądu w odpowiednią liczbę kart dziadka i tak:

w jedną kartę – jeśli gracz licytował na poziomie 1-go
w dwie karty – jeśli na poziomie 2-ch itd. aż do wyczerpania zakrytych kart w dziadku
kontra i rekontra także upoważniają do wglądu w zakryte karty dziadka w liczbie odpowiadającej poziomowi licytacji
otrzymane do wglądu karty gracz zachowuje do własnej wiadomości, ma prawo obejrzeć te karty ale nie odkrywa ich na stole, ani nie dołącza do swojej ręki. Stanowią one część dziadka do końca licytacji i po obejrzeniu ich winien je odłożyć zakryte na stół przed sobą.
Gracz, który w poprzednim okrążeniu licytował i otrzymał z tego tytułu prawo do wglądu w zakryte karty dziadka może licytować w następnym okrążeniu w “imieniu dziadka”, nawet jeśli obaj przeciwnicy spasowali. W takiej sytuacji licytacja wygasa dopiero po trzecim pasie.
Po ostatniej odzywce “w imieniu dziadka” licytację kończą kolejne dwa pasy

5. Gracz, który wygrał licytację staje się rozgrywającym, pozostali tworzą parę obrońców. Wistuje gracz z lewej strony rozgrywającego, po czym karty dziadka wykłada się na stół pomiędzy obrońcami (jeśli stół jest okrągły nie ma problemu, jeśli prostokątny lub kwadratowy obrońca winien ustąpić miejsca dziadkowi). Rozgrywający zawsze powinien mieć dziadka naprzeciw siebie jak w normalnym brydżu.

W trakcie wykładania dziadka każdy z graczy ma prawo dowiedzieć się w jakiej kolejności przeciwnik otrzymał karty dziadka do wglądu.

6. Rezultat rozdania zapisuje się każdemu graczowi osobno. Gracz, który zrobił dograną (partię) otrzymuje premię w wysokości 200 punktów, dogrywający robra – 500 punktów. Wpadki zapisuje się każdemu z obrońców.

Przykłady rozgrywek

Przyjmuje się następujące limity otwarć i wejść do licytacji:

Otwarcie 1 w kolor:

siła min. 12 PC, kolor min. 4-kartowy. Obowiązują zasady sygnalizacji długości kolorów.

Otwarcie 2 w kolor

21+ PC kolor 5+ kartowy

Otwarcie 1 BA

16 – 18 PC układ zrównoważony

Otwarcie 2 BA

22 – 24 PC ukł. Zrównoważony

Otwarcie zaporowe na poziomie 3 i wyżej ściśle wg. prawa 2-3 Culbertsona, kolor 7+

Wejście do licytacji w 1-szym okrążeniu wymaga siły otwarcia i koloru min 4 – kartowego na poziomie 1-go i 5 – kartowego na poziomie 2-ch. Wejście 1 BA jest naturalne 16-18PC.

Kontra na otwarcie ma znaczenie wywoławcze, wskazuje siłę i brak możliwości zalicytowania własnego koloru.

Kontra i rekontra w dalszej licytacji mają znaczenie naturalne – karne.

Przykład 1


Y
		A D W 7
		D 10
		6 3
		A 10 9 8 5
X			Z
	K 8 4 2			10 9
	W 8 7 2			K 9 6 3
	W 7 4			D 10 8 5 2
	K W			7 2

Licytacja:

X	Y	Z
pas	1	pas⁽¹⁾
pas	1 ⁽²⁾	pas
pas	1 BA⁽³⁾	pas
pas	2 ⁽⁴⁾	pas
pas	2 ⁽⁵⁾	pas
pas	3 ⁽⁶⁾	pas
pas	3 BA⁽⁷⁾	pas
pas⁽⁸⁾

Okoliczności:

po zakończeniu licytacji w 1-szym okrążeniu (po pasie Z) następuje wyłożenie czterech kart dziadka na stół. Są to :

6, 3, A, 5

Gracz Y za zalicytowanie na poziomie 1-go otrzymuje do wglądu jedną kartę. Jest to:

Gracz Y licytuje swój drugi kolor otrzymując do wglądu 4

(3) Gracz Y widzi w tym momencie w dziadku:

i ocenia, że jest w stanie wziąć 7 lew w BA. Za zalicytowanie 1 BA otrzymuje do wglądu 3

(4) Gracz Y ocenia, że grając w trefle weźmie 8 lew, za zalicytowanie 2 otrzymuje do wglądu 2 karty: 5, A

(5) Gracz Y licytuje dalej, 2 też jest w stanie wygrać, w nagrodę otrzymuje do wglądu:

9, D

(6) 9 lew w trefle jest prawie pewne, za zalicytowanie 3 gracz Y otrzymuje do wglądu ostatnie 2 karty: 4, 6 i ma pełny obraz dziadka:

653

A54

AK9

D643

(7) Ponieważ Y licytuje ostatni raz “w imieniu dziadka” w tym momencie dokonuje wyboru kontraktu: 3 BA

(8) Dwa pasy kończą licytację

Kontrakt 3 BA rozgrywa Y, Z wistuje 5. Dziadek zostaje wyłożony pomiędzy Z i X. Rezultat 10 lew.

Zapis: dla Y 100 pod kreską, 230 nad kreską, z czego 200 za partię i 30 za nadróbkę.

Przykład 2

Rozdaje Y, X i Z przed partią
			Y
			A 10
			10 4 3
			9 7 6 2
			A D 5 3
	X			Z
		8 6 4			7
		D 9 8 6			A K W 7 2
		K W 10			A 8 5 4
		K W 10			9 7 4

Licytacja:

Y	Z	X
pas	1	pas⁽¹⁾
pas	pas	ktr⁽²⁾
pas	pas	1 ⁽³⁾
pas	pas	1 BA⁽⁴⁾
ktr⁽⁵⁾	pas	2 ⁽⁶⁾
pas	pas	pas⁽⁷⁾

Pierwsze 4 karty dziadka wykłada się na stół. Są to:

W53

Gracz Z otrzymuje do wglądu (za licytację w I okr.)

Gracz Z, z uwagi na słabość otwarcia i niekorzystne wartości w dziadku nie kontynuuje licytacji.

Gracz X podejmuje ryzyko zabrania głosu w licytacji. Z uwagi na brak własnego koloru i opozycję w kolorze przeciwnika, licytuje kontrę, za co otrzymuje do wglądu:

(3) Gracz X obawia się, że kontrakt 1 może zostać zrealizowany. W dziadku widzi:

W953

...więc “w imieniu dziadka” przenosi z własnej kontry na rzecz gry w piki. Za zalicytowanie 1 pik otrzymuje do wglądu

(4) Gracz X zachęcony milczeniem przeciwników spodziewa się dobrej karty w dziadku i mając wartości we wszystkich kolorach licytuje 1 BA otrzymując do wglądu

Gracz Y wiedząc, że przy otwarciu Z mają razem przewagę siły nad X –em, kontruje kontrakt 1 BA otrzymując do wglądu

Gracz X widząc w dziadku kolor pikowy DW9532 ucieka w kontrakt 2 i otrzymuje do wglądu:

Trzy pasy kończą licytację

Kontrakt 2 rozgrywa X, Y wistuje 10

Dziadek zostaje wyłożony pomiędzy graczami Y i Z

864 Y KDW9532

D986 X D 5

KW10 Z D3

KW10 862

Wynik – 8 lew. Zapis dla gracza X – 60 pod kreską.

Przykład 3

Rozdaje Z, Y po partii, X ma 60 na partię
	Y
			D W 2
			10 7 5 3
			A W 10 4
			10 3
	X			Z
		8 5			A K 10 6 4
		K 9 4			A 6 3
		K 5			D 3
		A K 9 7 5 2			D 8 4

Licytacja:

Z	X	Y
1	2	pas⁽¹⁾
2 ⁽²⁾	3 ⁽³⁾	pas
pas	pas⁽⁴⁾

4 pierwsze karty dziadka na stole:

Gracz Z otrzymuje do wglądu kartę 3

Gracz X otrzymuje do wglądu 2 karty: 7 i W

Gracz Z nie jest pewien ośmiu lew przy grze w piki, ale broni dogrania partii przez gracza X. Za zalicytowanie 2 otrzymuje do wglądu: D i 9
Gracz X licytuje 3 i otrzymuje do wglądu: 7, 8, 6
3 pasy kończą licytację

Kontrakt 3 , rozgrywa X, wistuje Y D

Dziadek zostaje wyłożony między graczy Y i Z

		Y
X			D
	8 5		9 7 3
	K 9 4		D W 8
	K 5		9 8 7 6 2
	A K 9 7 5 2		W 6
		Z

Rezultat 7 lew. Zapis – po 100 nad kreską dla graczy Y i Z

Przykład 4

Rozdaje X, Y po partii, X ma 60 na partię
	Y
			A 9 7 4
			4
			10 8 4 3 2
			W 7 3
	X			Z
		D 8 6			3
		K 10 8 5			A D 6 3 2
		K D 9 7			W 5
		5 2			D 9 8 6 4

Licytacja:

X	Y	Z
pas	pas	pas⁽¹⁾
1 ⁽²⁾	pas	1 ⁽³⁾
ktr⁽⁴⁾	pas	2 ⁽⁵⁾
2 ⁽⁶⁾	pas	2 BA⁽⁷⁾
3 ⁽⁸⁾	pas	4 ⁽⁹⁾
4 ⁽¹⁰⁾	pas	pas⁽¹¹⁾

(1) Trzy pasy w pierwszym okrążeniu nie kończą licytacji. Następuje odkrycie 4 kart z dziadka: K105, A

(2) Gracz X za zalicytowanie 1 otrzymuje do wglądu: W

Gracz X za zalicytowanie 1 otrzymuje do wglądu: 9
Gracz X wskazuje opozycję w kolorze przeciwnika licytując kontra i otrzymuje do wglądu: 2
Gracz Z licytuje swój drugi kolor 2 i otrzymuje do wglądu: 7, 4
Gracz X widzi w dziadku:

KW1052

Gracz Z widzi w dziadku:

K105

...więc licytuje 2 BA otrzymując dwie ostatnie karty do wglądu: W i 10

Gracz X ma 60 na partię, więc licytuje 3
Gracz Z widzi w dziadku:

K105

W97

A10

i wnioskując z aktywności X, że w dziadku są dobre wartości honorowe licytuje 4 .

Gracz X widząc w dziadku:

KW1052

...obawia się, że 4 może zakończyć się wygraną lub niską wpadką, podejmuje ryzyko i licytuje 4

Dwa pasy kończą licytację

Kontrakt 4 rozgrywa X, wistuje Y 4.

Dziadek zostaje wyłożony między graczami Y i Z

		Y
X			D
	D 8 6		K W 10 5 2
	K 10 8 5		W 9 7
	K D 9 7		A 6
	5 2		A K 10
		Z

Wynik 10 lew. Zapis dla X 120 pod kreską oraz 200 pkt premii za partię nad kreską.

Przykład 5

Rozdaje Y, X i Y po partii
	Y
			D W 10 9 8
			9 6 5 3
			K W
			7 3
	X			Z
		A 4 2			7 3
		K			A D W 10 8 7 3
		A 4 2			8 6 3
		A K 8 6 4			9

Licytacja:

Y	Z	X
pas	3 ⁽¹⁾	ktr⁽²⁾
pas	pas	pas⁽³⁾

Ręka Z kwalifikuje się do blokującego otwarcia 3

Gracz X wskazuje posiadanie silnej ręki i kontruje. Następuje odkrycie 4 kart dziadka

Gracz Z otrzymuje do wglądu 3 karty: 6 i 109.

Gracz X za kontrę na wysokości 3 również uzyskuje wgląd do 3 kart: 5 i 105.

Gracz X nie podejmuje ryzyka dalszej licytacji, więc 3 pasy kończą licytację.

Kontrakt 3 z kontrą rozgrywa Z, X wistuje A.

Dziadek zostaje wyłożony pomiędzy graczami X i Y.

		Y
D			Z
	A 6 5		7 3
	4		A D W 10 8 7 3
	D 10 9 7 5		8 6 3
	D W 10 5		9
		X

Rezultat 7 lew, zapis dla X i Y po 300 nad kreską.

Przykład 6.

Rozdaje Z, X i Y po partii
		Y
		A W 9
		K D 10 9 4 2
		A K 9
		A
	X		Z
	K 7 6 3			10 8 5
	W 5			8 7 3
	7 6 5 3			8 2
	7 5 4			K D W 9 6

Licytacja:

Z	X	Y
pas	pas	2 ⁽¹⁾
pas	pas	3 ⁽²⁾
pas	pas	4 ⁽³⁾
pas	pas	6 ⁽⁴⁾
pas	pas

Ręka Y kwalifikuje się do silnego otwarcia na poziomie 2-ch.

Cztery pierwsze karty dziadka:

104

Gracz Y otrzymuje do wglądu: 82

Gracz Y ma wyliczone 9 lew w kiery, za zalicytowanie 3 otrzymuje do wglądu:

Doszła 10-ta lewa na damę karo, więc gracz Y licytuje 4 za co otrzymuje do wglądu 4 ostatnie karty dziadka

Gracz Y ma pełny obraz dziadka:

D42

DW104

10832

...więc w imieniu dziadka licytuje 6 .

Kontrakt 6 rozgrywa Y, Z wistuje K.

Dziadek zostaje wyłożony pomiędzy graczami Z i X.

Rezultat 13 lew, zapis dla Y – 180 pod kreską oraz 1230 nad kreską, z czego 500 za dogranie robra, 750 za szlemika i 30 za nadróbkę.

Tridż jako metoda nauki licytacji dla początkujących

Analiza licytacji w przykładowych rozdaniach podanych wyżej prowadzi do wniosku, ze gra według reguł tridża może stanowić atrakcyjna formę praktycznej nauki gry w brydża dla początkujących adeptów tej gry. Uproszczony model licytacji do stopniowo odkrywanego dziadka prowadzi do wylicytowania własnymi siłami gracza w miarę poprawnych kontraktów. Gracz jest w stanie poznać podstawowe mechanizmy i zasady rządzące licytacją z wyjątkiem zasady forsingu na drodze samodzielnych przemyśleń i działań. Uczy się prawidłowej oceny możliwości ofensywnych połączonych rąk. Wyrabia w sobie nawyk plastycznego podejścia do licytacji i korekty oceny siły w miarę napływu kolejnych informacji.

Czy licytacja “sam ze sobą” wg. reguł tridża może stanowić przeszkodą w przyswojeniu brydżowego systemu licytacyjnego w dalszym szkoleniu ?

Z dotychczasowej praktyki szkoleniowej autora wynik, że położenie mocnego akcentu na zasadę forsingu w dalszym szkoleniu pozwala bez większych problemów przejść od licytacji tridżowej “sam ze sobą” do licytacji brydżowej w parze.

Poradnik nauczyciela brydża

Szkoła